Intro

Deze blog vult het in januari 2012 verschenen boek ‘Communicatie op school’ aan. Boek en blog kwamen er vanuit de vaststelling dat veel scholen een sterk verhaal hebben, maar er niet altijd in slagen dat verhaal doeltreffend naar buiten te brengen. Klik hier om het boek te bestellen en volg deze blog.

maandag 17 september 2012

Omgaan met de pers

Een snelle introductie vindt u in dit filmpje van Sarina Simenon

Kies in eerste instantie voor een persbericht indien u iets mee te delen hebt. Een persconferentie is alleen nodig wanneer u met het persbericht niet voldoende informatie kunt geven. De persconferentie dient dus als uitgebreide toelichting op het persbericht. Hou er ook rekening mee dat journalisten pas te mobiliseren zijn voor een persconferentie als je iets groots te melden hebt.

Hoe geef ik een goed interview?

Een goed interview vereist een goede voorbereiding. Daarom is het belangrijk dat je een checklist opstelt. Een mogelijke checklist zou kunnen zijn:

    • Noteer de kernpunten van uw betoog en leer deze als het ware uit uw hoofd.
    • Zijn er feiten die u absoluut wilt vermelden?
    • Welke sprekende voorbeelden kunt u ter illustratie aanhalen?
    • Verzamel achtergrondinformatie per deelonderwerp waarover u zal spreken.
    • Welke argumenten kunt u gebruiken om te overtuigen?
    • Welke element bieden de journalist nieuwswaarde?
    • Is uw betoog te begrijpen door een buitenstaander?
    • Zoek een oneliner: een korte, krachtige en originele zin die heel goed weergeeft wat u bedoelt.
    • Laat de leiding van het gesprek niet als vanzelfsprekend over aan de journalist.

Verder:

    • Ga niet gissen als u het antwoord op een vraag niet weet.
    • Laat u niet provoceren, maar blijf rustig.
    • Lieg NOOIT! “Tell the truth, nothing but the truth, but not necessarily the whole truth”. In sommige gevallen is het beter om partïele info mee te delen.

Hoe houd ik een persconferentie?

Wanneer je een persconferentie houdt dan moet je ook echt wat te vertellen hebben en bereid zijn om volledige openheid van zaken te geven. Het resultaat wordt voor een belangrijk deel bepaald door de voorbereiding van de persconferentie. Zowel inhoudelijk als organisatorisch mag er niks verkeerd gaan. Een persbijeenkomst is zinvol indien een nadere toelichting op een persbericht van belang is. Het bieden van een reactiemogelijkheid aan journalisten is essentieel.

Belangrijk is om zelf goed de touwtjes in handen te houden. Stel daarom zelf een agenda op voor de persconferentie. Bij de start van de conferentie stel je dit agenda ook voor en je houdt je strikt hieraan.

Een typische persconferentie start met het brengen van de kernboodschap. Daarna volgt een toelichting (eventueel door één of meerdere experten, medewerkers, …) en ten slotte voorzie je de mogelijkheid tot vraagstelling. Zorg er voor dat elke vraag goed en volledig beantwoord wordt. Vraag desnoods aan de vraagsteller of hij een bevredigend antwoord heeft gekregen. Dit vermijdt speculaties en misverstanden achteraf.

Zorg er voor dat er één duidelijke woordvoerder is. Hij/zij leidt de conferentie, brengt de kernboodschap en modereert de vragenronde.

Ten slotte is het ook belangrijk om een degelijk persdossier te voorzien voor elke aanwezige journalist. Dit dossier bevat een kant-en-klare perstekst, relevante bijkomende documentatie, beeldmateriaal, … Dit dossier wordt ook bezorgd aan journalisten die zich voor de persconferentie verontschuldigd hebben.


Hoe bouw ik een goede relatie op met een journalist?

    • De relatie tussen u en de journalist is gebaseerd op wederzijdse afhankelijkheid. U wilt publiciteit en de journalist wil informatie. Het is een relatie van geven en nemen. Behandel daarom elke journalist met respect. 
    • Concentreer u op namen van journalisten die u regelmatig tegen het lijf loopt.
    • Nodig hen in een telefoongesprek uit voor een rondleiding door de school of organiseer een uitstapje zodra u een interessant nieuwtje weet te vertellen dat u niet per se in een persbericht kwijt wilt.
    • Voorkom dat u de media tegen u krijgt.

Hoe ga ik om met journalisten, lastige vragen en onderwerpen?

Heel wat mensen schrikken ervan als ze opeens een journalist aan de lijn hebben. Ze denken dat hij hen te grazen wil nemen. Toch is dat niet zo. Een journalist is op zoek naar informatie of naar de bevestiging ervan. Indien u overvallen wordt door een journalist, dan kunt u zeggen: “Mag ik u straks terugbellen?” Bel dan wel écht terug!

Een effectief persbericht maken en verspreiden


Wat is een persbericht?
Een persbericht is een formeel, geschreven bericht waarmee je een nieuwswaardig feit bekend maakt aan de pers. Dit persbericht bevat alle informatie die een journalist in staat moet stellen om over het aangekaarte onderwerp verslag uit te brengen, hetzij in de geschreven media, hetzij in de audiovisuele media.
Een persbericht kan aangeleverd worden via post of fax, alhoewel het tegenwoordig meer en meer via e-mail wordt verspreid.
Een persbericht wordt opgemaakt via een standaard stramien, waarbij elk element een specifieke doelstelling heeft. 

Waarom schrijf ik een persbericht?
Wanneer je gebruik maakt van een persbericht, geef je aan dat je iets te melden hebt. Je wil de journalisten overtuigen dat er voor hen een ‘verhaal’ in zit.
Heel belangrijk is ook dat je door een persbericht te verspreiden aangeeft dat je aan elke journalist dezelfde informatie geeft.
Ten slotte verplicht je jezelf ook om je ‘verhaal’ op een bevattelijke manier voor te stellen.

Hoe schrijf ik een effectief persbericht?
Een goed persbericht bestaat uit drie delen: een titel en ondertitel, een teaser en een body. Achteraan het persbericht staan de contactgegevens.

Titel en ondertitel
 Moeten aantrekkelijk zijn en bij voorkeur niet langer dan vijf woorden. Bovendien moet het beknopt de inhoud weergeven van het persbericht.

Teaser
Moet een antwoord bieden op de vragen wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Het belangrijkste nieuws wordt in de teaser gezet op een aantrekkelijke manier. Journalisten moeten het gevoel krijgen dat het bericht belangrijk is.

Body
De rest van de informatie komt in de bodytekst te staan. Meestal gaat het over een toelichting op de zaken die in de teaser voorkomen.
ContactgegevensHou er rekening mee dat de journalist ook ’s avonds werkt en u daarom altijd bereikbaar moet blijven. Vermeld bij voorkeur uw mobiel nummer bij de contactgegevens.

Een paar tips
  • Houd de teaser simpel: behandel maar één onderwerp
  • Voorkom de lijdende vorm van ‘worden’. Maak de zin actief. Niet: “De prijs zal worden uitgereikt’, maar ‘De school reikt de prijs uit’.
  • Houd de toon neutraal.
  • Vermijd woorden met een negatief waardeoordeel zoals zwartwerkers, buitenlanders, vreemdelingen,…
  • Denk goed na voor u begint met schrijven; bedenk welke tekststructuur u zal hanteren.
  • Maak een persbericht nooit langer dan één pagina

Welke berichten zijn nieuwswaardig?
Elke journalist of redacteur vertrekt vanuit het standpunt : ‘wat wil mijn publiek lezen, horen of zien’. Enige vorm van ‘nieuwswaarde’ is dus een absolute noodzaak. Deze term (nieuwswaarde) is uiteraard niet eenvoudig in te vullen omdat nieuwswaarde bepaald wordt door de perceptie van elk individu. Nieuwswaarde wordt bepaald door een combinatie van verschillende factoren (actualiteit, geografische nabijheid, originaliteit, maatschappelijk belang, …)
Vaak is het zo dat een initiatiefnemer zijn of haar verhaal zeer interessant vindt terwijl dit voor anderen niet zo is. Het is aan te raden om bij deze overweging een beetje afstand te nemen van de situatie en zich kritisch de vraag te stellen: “Kan dit verhaal een bepaalde doelgroep boeien?” 

Onderstaande criteria zijn typische indicatoren voor nieuwswaarde: 
    • Afwijking:
      Wat afwijkt van het normale. Bijvoorbeeld: een jongetje met een bovennatuurlijk zangtalent.
    • Actualiteit: Inhaken op wat er speelt in de media is altijd goed. Bijvoorbeeld: een vaccin tegen vogelpest was geen nieuws, tot de vogelpest uitbrak in Nederland. De telefoon van het ministerie van Landbouw stond roodgloeiend van journalisten die voor meer uitleg belden.
    • Afzender: De bekendheid, belangrijkheid en betrouwbaarheid van de afzender maakt het nieuws of net niet.
    • Aantallen: Hoe meer hoe beter. Eén zieke jongen op school zal het nieuws niet maken. Als daarentegen 50 kinderen van dezelfde school op dezelfde dag ziek zijn, zal de nieuwswaarde veel hoger zijn.
    • Impact: Een persbericht met op zich een weinig actuele inhoud, maakt grote kans op publicatie als de impact voor de lezers groot is. Bijvoorbeeld: Een lokale basisschool in een dorp moet de deuren sluiten. Op zich heeft dat niet zo’n grote nieuwswaarde. De sluiting van de school heeft wel een grote impact op de inwoners van het dorp, ouders van kinderen die naar de school gingen. Dat is net wat het nieuws zal maken. 

Hoe maak ik nieuws van mijn persbericht?
Nieuws moet in eerste instantie onverwacht zijn. Door het gebruik van een aantal elementen, kan je een feit creëren tot een nieuwsfeit.  
    • Zorg voor een primeur
    • Beroemdheden of experts
      Als het nieuws vernomen wordt uit de mond van een expert of een beroemdheid, kan het veel meer betekenen. Vb: Een psycholoog die een onderzoek gedaan heeft naar de negatieve impact van onderwijs op kleuters, is absoluut nieuws.
    • Cijfers
      Schooljaar is 100 euro duurder” heeft veel meer impact dan “School wordt duurder”
    • Innovaties
      Vernieuwingen of uitvindingen halen over het algemeen altijd het nieuws. Vb: “Leerlingen KTA vinden laptop zonder stroom uit”
    • Maatschappelijke relevantieSteun voor een goed doel is al lang een populaire methode om een feit of evenement in de pers te krijgen. Dat kan nog veel breder door in te spelen op maatschappelijke kwesties. Vb: “KTA Kortrijk gaat diversifiëren”
    • Afwijkende invalshoekDit kan een boodschap in het oog doen springen. Vb: “KTA Kortrijk verhuurt studiemateriaal aan leerlingen”
    • Exotisme
      “Leerkrachten KTA geven les aan kindjes in Nigeria”. Leerkrachten geven sowieso les in eigen land, maar als ze dat in een ander land gaan doen, zijn ze meteen nieuwswaardig.


Naar wie stuur ik mijn persbericht?
Probeer je persbericht altijd zo gericht mogelijk te versturen. Let wel! Iets versturen op naam van een redacteur is het beste, maar kan ook gevaarlijk zijn. Als de journalist er een dagje niet is, dan blijft het bericht liggen.
Als je de namen van een paar redacteuren kent, dan is het een kleine moeite om ze op voorhand even te bellen.
Ken je geen namen, dan is “aan de redactie” niet goed genoeg. Beter is de naam van het medium en dan de betreffende redactie. Vb: Aan de politieke redactie. Stuur je persbericht op via fax. Zo maakt u het meeste kans dat het gelezen wordt op het juiste moment. (opmerking : fax wordt minder en minder gebruikt! E-mail is een aanvaardbaar alternatief, maar let dan zeker op volgende zaken:
  • plaats de titel van het bericht onder de rubriek ‘betreft’
  • neem de volledige tekst over in de body van de e-mail
  • neem het volledige bericht op als bijlage bij de e-mail (bij voorkeur in word formaat)
  • indien je foto’s meestuurt, let er op dat het bestand niet te groot is!
  • vraag een leesbevestiging
  • als je het bericht tegelijkertijd naar een aantal journalisten stuurt, zet hun e-mail adressen dan in het BCC-veld

Welke media spreek ik aan voor welk nieuws?
Dit hangt in grote mate af van het onderwerp. Hou opnieuw de vraag ‘Welk doelpubliek is geïnteresseerd in dit onderwerp’ in het achterhoofd.
Volgende criteria zijn bepalend:
  • type bericht: algemeen nieuws of bv. nieuws dat bij een bepaald thema aansluit
  • geografie: bericht met lokale, regionale of nationale impact
  • welke doelgroep heb je voor ogen


Uw verhaal ook in de krant!


Aandachtspunten
Zorg voor een ‘nieuwswaardig’ verhaal

Elke journalist of redacteur vertrekt vanuit het standpunt: ‘wat wil mijn publiek lezen, horen of zien’. Enige vorm van ‘nieuwswaarde’ is dus een absolute noodzaak. Deze term (nieuwswaarde) is uiteraard niet eenvoudig in te vullen omdat nieuwswaarde bepaald wordt door de perceptie van elk individu. Nieuwswaarde wordt bepaald door een combinatie van verschillende factoren (actualiteit, geografische nabijheid, originaliteit, maatschappelijk belang, …)

Vaak is het zo dat een initiatiefnemer zijn of haar verhaal zeer interessant vindt terwijl dit voor anderen niet zo is. Het is aan te raden om bij deze overweging een beetje afstand te nemen van de situatie en zich kritisch de vraag te stellen: “Kan dit verhaal een bepaalde doelgroep boeien?”


Zorg voor een ‘mooi’ verhaal. 

Dikwijls kan een originele invalshoek het verhaal sterker maken. Probeer dan ook het verhaal zo te brengen dat het uit de band springt.


Zorg voor een ‘compleet’ verhaal

Een initiatiefnemer heeft vaak de neiging om een verhaal niet volledig te brengen. Dit komt doordat hij/zij een aantal zaken als evident beschouwd terwijl dit voor buitenstaanders niet zo is.

Een goede leidraad hierbij is het vooraf beantwoorden van de typische ‘wie/wat/hoe/waarom/wanneer/waar-vragen’. Doe dit als voorbereiding, zo vergeet je de op het eerste zicht evidente zaken niet te vermelden.

Heel belangrijk hierbij is ook om bij het opmaken en uitsturen van een bericht niet te vergeten de nodige contactgegevens te vermelden. Een journalist heeft in principe weinig tijd en zal zich dus niet de moeite getroosten om zelf op zoek te gaan naar een contact.


Zorg voor een ‘beknopt’ verhaal

Tijd en ruimte zijn in de media schaars! Het komt er dus op aan om in een korte tekst toch een zo volledig mogelijk verhaal te brengen. Zoals eerder gezegd worden journalisten vaak overstelpt met informatie en het verhaal moet dus onmiddellijk inetresse opwekken. Heel belangrijk zij hierbij: een ‘pakkende’ titel en een korte inleiding waarin de kernboodschap verwerkt wordt. De rest van de tekst geeft dan verdere toelichting.

Wanneer titel en inleiding niet ‘to the point’ zijn dan is de kans groot dat het verhaal onverbiddelijk door de mazen van het net valt.


Zorg voor een ‘verzorgd’ verhaal

Enerzijds bedoelen we hiermee een correct en verzorgd taalgebruik. Het geeft uiteraard geen goede indruk wanneer een tekst spellings- of grammaticale fouten bevat. Let ook op tikfouten!

Anderzijds dienen we ook te letten op een verzorgde vormgeving. Het getuigt van respect voor de journalist wanneer die een verzorgd document ontvangt.



Zorg voor ‘nazorg’

Wanneer je een bericht naar een groep journalisten stuurt moet je er voor zorgen dat je de eventuele vragen van hen kunt beantwoorden. Het gebeurt heel vaak dat een journalist – na het lezen van een bericht – bijkomende vragen heeft. Het is dan ook belangrijk om bij je bericht de juiste contactgegevens te vermelden.

Daarnaast moet de contactpersoon dan ook bereikbaar zijn en de nodige antwoorden makkelijk kunnen geven. Opnieuw, een journalist heeft geen tijd en wanneer hij/zij niet onmiddellijk de juiste informatie vindt, haakt hij/zij af.

Zorg voor een goede ‘timing’

Wil men media aandacht voor een bepaald initiatief, houdt er dan rekening mee dat je de informatie tijdig ter beschikking stelt. Het redactionele proces vraagt enige tijd en we moeten trachten daar zo goed mogelijk op in te spelen.

Hier bestaat uiteraard geen standaard regel. Veel hangt ook af van welk type bericht verstuurd wordt:


  • gaat het om een aankondiging van een ‘evenement’  dan moet deze info minstens 1 week op voorhand gebeuren. Dit laat ook toe om opgenomen te worden in bv. een huis-aan-huis blad dat elke week verschijnt. Verder geeft dit de kans aan journalisten om wanneer ze op het evenement aanwezig willen zijn hun agenda te plannen.
  • gaat het om een verslag van een initiatief, wacht dan niet te lang om het bericht uit te sturen. Wat vandaag nieuws is is morgen immers geschiedenis.


Zorg voor ‘beeldmateriaal’

We kunnen er niet om heen; een beeld zegt vaak meer dan 1.000 woorden. Indien mogelijk zorg dan voor een degelijke foto of een beeld. Maak zelf op voorhand deze selectie. Het heeft geen zin om een hele fotoreportage mee te sturen.



zondag 16 september 2012

Huisstijl maakt het verschil!

Een goede huisstijl zal u helpen om de waarden en bijzonderheden van uw school te verduidelijken en uw marktpositie in de regio (nog meer) te versterken. Dit vergt evenwel een correcte en consequent volgehouden toepassing. Hiervoor is het engagement van elke GO! medewerker nodig.
Scholen verzorgen hun communicatie zo goed mogelijk via allerlei kanalen. Dit wordt gewaardeerd! Maar het valt op hoe uiteenlopend al die communicatieuitingen – ondanks alle goede bedoelingen – nog altijd zijn. Deze verscheidenheid aan producten en lay-out is verwarrend en laat geen eenduidige indruk na. Nochtans kan een goede en eenvoudige huisstijl het verschil maken.

Een goede huisstijl zorgt voor:
1. herkenbaarheid. Elke nieuwe actie bouwt verder op de vorige
2. gebruiksgemak. Sjablonen zorgen ervoor dat u het warm water niet meer moet uitvinden
3. kostenefficiëntie. U herbruikt lay-outs en kunt grotere en dus goedkopere hoeveelheden bestellen
4. uitstraling: een goede huisstijl zorgt voor een professionele uitstraling

Hoe het kan hoort u in deze presentatie van Sandra van Maurik. Zij is huisstijlconsulent voor diverse scholen.
Bekijk ook deze promofilm over huisstijl

Crisiscommunicatie: een goede voorbereiding telt!


Wanneer zich heel onverwacht problemen voordoen ligt het niet altijd voor de hand dat je meteen raad weet.

In een kort tijdsbestek leert u hier meer:
1. Toelichting Kaat Caluwaerts
2. Dossier van Klasse
3. GO! site met diverse scenario's www.g-o.be/crisismanagement




In een crisissituatie is het daarom handig toch enkele gouden tips indachtig te zijn.

Veel gestelde vragen

Hoe breng ik slecht nieuws over? 
    • Een goede voorbereiding is goud waard: Denk goed na over wat je wilt zeggen. Laat het plaatsvinden in een serene sfeer indien u bijvoorbeeld de ouders slecht nieuws moet melden.
    • Niet uitstellen: Wacht niet onnodig met het vertellen van slecht nieuws.
    • De juiste persoon: Slecht nieuws moet door de juiste persoon gebracht worden. Het beste is dat de schooldirecteur het slechte nieuws meldt.
    • Draai niet rond de pot, wees direct: Bij het overbrengen van slecht nieuws is het belangrijk om meteen met de deur in huis te vallen en de nare feiten direct op tafel te leggen. Breng het slechte nieuws op een formele en wat zakelijke manier.
    • Toon medeleven maar laat je niet verleiden tot medelijden: De kunst bestaat erin om u in te leven in de situatie en de gevoelens van de ander, maar toch zakelijk te blijven.
    • Bespreek vervolgacties en oplossingen 


Wat zijn de vuistregels van crisiscommunicatie?

In een crisissituatie is er geen tijd meer voor een grondige voorbereiding. Alles moet snel gaan en daarom een paar tips.  
    • Geef de eerste informatie zo spoedig mogelijk.
    • Begrijp de rol van journalisten en bereid u voor op hun vragen.
    • Kondig een perscontact aan (vb: binnen 2u zal er een persconferentie plaatsvinden). Zo gaan journalisten niet zelf op zoek naar nieuws die er niet is. Op die manier vermijd je ook geruchten.
    • Zorg dat een persbericht snel gereed is zodat u die kan uitdelen aan journalisten.
    • Zorg dat u alles zelf in de hand hebt. Verlies de controle niet.
    • Zorg dat u bereikbaar bent en blijft.
    • Indien er een slachtoffer zou zijn, verwittig dan eerst ouders/familieleden nog voor het in de pers komt.
    • Laat het slechte nieuws altijd persoonlijk brengen. Aarzel niet met het inroepen van externe bijstand.
    • Zorg voor opvang van ongeruste familieleden; telefonische opvang of opvang ter plaatse.
    • Scherm familieleden af van de pers. Zorg bijvoorbeeld voor een ruimte voor de familieleden die niet toegankelijk is voor de pers.
    • Respecteer de wet op privacy! Vertel bijvoorbeeld nooit dat een kind een gebroken arm heeft, maar dat hij lichtgewond is. Het kind en zijn omgeving komen altijd op de eerste plaats.
    • Laat zien dat uw organisatie de verantwoordelijkheden in relatie tot slachtoffers en gewonden uiterst serieus neemt. (Blijf bijvoorbeeld beschikbaar voor familieleden, ook nadat de crisis voorbij is.)
    •  “Geen commentaar” is uit den boze! Journalisten gaan hun informatie elders zoeken.


Hoe voer ik het woord tijdens een crisis?

Een professionele mediabenadering kan helpen de commotie te verminderen of de crisis te bezweren.

  • TimingDe eerste 24u zijn cruciaal om de crisis de baas te worden. Zoek intern uit wat er precies aan de hand is en maak korte metten met ongeloof, onverschilligheid of ontkenning. Kom bovendien snel met een reactie! Tijd rekken vergroot het wantrouwen en verergert de speculaties.
  • BoodschapWees in de reactie eerlijk en volledig, hoe pijnlijk de feiten ook zijn. Houd geen nieuws achter, maar breng het hele verhaal in één keer. Benoem de eigen emotie in plaats van een kille toon te